His House (2020) | บ้านของใคร | A-
Director: Remi Weekes
Genres: Drama | Horror | Thriller
"ความเย็นชาที่แสนเครียด"
คู่รักสามีภรรยาผิวดำ โบล (Sope Dirisu) และ ริอัล (Wunmi Mosaku) ที่ต้องลี้ภัยสงครามจากประเทศซูดาน มาหาที่พักใหม่ที่ประเทศอังกฤษ ซึ่งการอพยพเป็นไปด้วยความราบลื่นตามขั้นตอนกฎหมาย ทว่าการเป็นคนต่างถิ่นจากแอฟริการมาสู่ประเทศที่บอกว่าตัวเองเป็นผู้ดีจึงไม่ง่ายเช่นนั้น มิหนำซ้ำต้องเผชิญกับบาดแผลในใจกับการสูญเสียคนที่รัก
เข้าประเด็นผู้ลี้ภัยได้อย่างเจ็บปวดและหลอนประสาท เมื่อการย้ายประเทศไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะทำกันได้ โดยเฉพาะการอยู่อาศัยที่ต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ซึ่งส่งผลต่อความดั้งเดิมที่ตัวเองเคยทำมาก่อน สิ่งแวดล้อมรอบด้านที่ต่างจากเดิมโดยสิ้นเชิง กฎระเบียบที่เข้มงวดในฐานะคนต่างถิ่น รวมไปถึงสังคมที่ดูเป็นมิตรแค่ภายนอก แต่ภายในอยากให้ออกไปเสียด้วยซ้ำ
ผิวเผินเหมือนหนังผีที่บ่อยครั้งมีฉากหลอนหรือวิญญาณให้ตกใจและน่ากลัว ทว่าเป็นส่วนลึกของจิตใจที่เกิดจากการไม่ยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้น ประกอบกับความเชื่อดั้งเดิมที่มีคำสาปมาเกี่ยวข้อง ทำให้สภาพของหนังจึงเต็มไปด้วยกึ่งจริงกึ่งเท็จ ไม่ต่างกับคู่สามีภรรยาที่มีความเห็นในทิศทางคนละแบบ
ปมที่เห็นได้ชัดคือการเสียคนที่รักหรือลูกสาวจากการอพยพ ซึ่งได้สร้างบาดแผลในจิตใจแก่ทั้งสอง ทว่าต่างคนต่างปรับสภาพจิตใจและยอมรับไม่เหมือนกัน โดยอีกคนพยายามปรับตัวให้เข้ากับสังคม ลืมเรื่องราวเก่าๆเพื่อให้ตัวเองเป็นคนใหม่ ซึมซับวัฒนธรรมให้กลมกลืน เช่น การแต่งกาย การกินด้วยช้อนส้อม การร้องเพลง ทุกอย่างที่ทำให้ทุกคนเชื่อว่าเขาไม่ใช่คนแอฟริกา ขณะที่อีกคนมีความเชื่อดั้งเดิมจากการปลูกฝังของหมอผีผ่านรุ่นสู่รุ่น มีเรื่องเล่าและความเชื่อว่าสิ่งที่ทำอยู่นั้นต้องคำสาป ยิ่งอยู่ยิ่งเห็นว่าการย้ายประเทศไม่อาจหนีรากเหง้าตัวเองได้
ต่างคนต่างมีมุมมองที่ต่างกัน ทว่าสิ่งที่เกิดขึ้นคือความย้อนแย้งในตัวเอง การที่อีกคนพยายามทำอะไรหรือรู้สึกอะไรสักอย่างกลับกลายเป็นสิ่งที่เห็นตรงกันข้าม ความพยายามปรับตัวให้เข้ากับสังคมสมัยใหม่ แต่หนีไม่พ้นคำสาปที่ถูกหลอกหลอนอยู่เรื่อยๆ ขณะที่อีกคนไม่หลีกเลี่ยงคำสาปและมองเห็นสังคมสมัยใหม่หรือประเทศใหม่ย่ำแย่ไม่ต่างที่จากมา
ประเด็นต่อมาที่ส่งผลกระทบต่อทั้งสองคือการอยู่ภายใต้กรอบของการประเมิน เนื่องจากเป็นผู้อพยพต่างถิ่นที่มีความแตกต่างจากคนทั่วไป ทำให้ต้องอาศัยในบ้านและระเบียบอย่างเคร่งครัด หากผ่านการประเมินจะสามารถใช้ชีวิตได้อย่างอิสระ แต่หากไม่ผ่านต้องถูกส่งตัวกลับประเทศที่จากมา ซึ่งแน่นอนว่าจะพยายามปรับตัวไม่ให้กลับที่เลวร้ายนั้นอีกครั้ง
ความไม่ไว้ใจเป็นประเด็นอย่างหนึ่งที่แสดงให้เห็นว่าอาจเป็นปัญหาที่จะปล่อยเป็นอิสระ ฉะนั้นจึงให้จำลองด้วยการให้บ้านและเงินจำนวนหนึ่งในการใช้ชีวิต แต่ต้องแลกกับการอยู่ในกรอบเพื่อให้ผ่านประเมิน ในฉากอธิบายข้อห้ามมีหลายข้อที่ฟังดูยุ่งยาก แต่เอาเข้าจริงแทบไม่เป็นปัญหาหรือส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต ถ้าอยู่ไปเรื่อยๆก็ผ่านได้ฉลุย กระนั้นไม่ง่ายกับสังคมรอบข้างและรากเหง้าที่ฝังใจ
การย้ายถิ่นฐานเป็นสิ่งดีกับที่ที่ดีกว่า แต่สังคมรอบข้างย่อมคิดว่าไม่ดีเพราะอาจเป็นปัญหาหรือส่งผลกระทบในอนาคต ทำให้ลึกๆแล้วหนังเต็มไปด้วยการกลั่นแกล้งและเสียดสี ทำไมต้องบอกว่าบ้านของผู้อพยพใหญ่กว่าบ้านของตัวเอง ทั้งที่ภายในเต็มไปด้วยสิ่งสกปรกและชำรุด ทำไมการถามทางง่ายๆถึงไปยากและวกวน ทำไมบ้านที่ขาวสะอาดถึงเป็นจุดรวมทิ้งขยะ น่าเสียดายถ้าประเด็นเหล่านี้นำมาขยี้ในตอนท้ายอาจยกระดับให้พีคมากกว่าเดิม
การเล่าเรื่องดูง่ายไม่ซับซ้อน แต่แฝงการสลับไปมาชวนงงในบางฉาก ซึ่งใครตามทันจะเข้าใจได้ง่ายและเป็นช่วงเวลาที่เกิดขึ้นจริงหรือไม่ ในเวลาเดียวกันเป็นฉากชวนหลอนจากความตรงตัวที่เปิดเผยอย่างตรงไปตรงมา ฉากไหนที่น่าไว้ใจจะกลายเป็นช่วงที่อึดอัดเพราะไม่รู้จะสิ่งไม่คาดฝันเกิดขึ้นหรือไม่
His House (2020) คือหนังที่อุดมไปด้วยสถานะของคนต่างถิ่นที่อพยพสู่ความเจริญ ทว่าภายใต้หน้ากากความเจริญมีแต่ความชิงชังที่พร้อมดูถูกได้ตลอดเวลา ขณะเดียวกันปัญหาของคนต่างถิ่นคือการปรับตัว ยอมละทิ้งสิ่งที่ปลูกฝังตั้งแต่เกิดได้หรือไม่ แต่เหนือสิ่งอื่นใดคือการยอมรับความจริง ในช่วงสุดท้ายจะเข้าใจว่าอะไรคือแผลในใจ อะไรคือความเห็นแก่ตัว อะไรคือความผิดที่ก่อเอาไว้ และอะไรคือเป็นความลับที่ยิ่งปิดยิ่งอึดอัดและหดหู่
